ÔNG LÃO ĂN XIN VÀ LÒNG TỰ TRỌNG

Tôi vẫn thấy và nghĩ, có người cách ăn xin nhưng cùng mục đích: kiếm được nhiều tiền, nhưng cách mà ông làm thì tôi mới thấy lần đầu tiên. Không vào các quán ăn, nhà hàng kì kèo như những người ăn xin mà tôi thường gặp, ông chọn cho mình cách ăn xin đặc biệt, ít nhất là với tôi: ngồi bên cột đèn giao thông.

Hình ảnh mang tính minh họa

Không van nài, chỉ chìa chiếc mũ rách nát, đủ để người đi đường biết thân phận của mình. Với tôi, đó là một cách ăn xin tự trọng. Có lẽ cuộc sống của ông quá khó khăn, có lẽ ông không được hưởng phúc con cháu phục dưỡng khi tuổi đã xế chiều...không còn cách nào khác ông đành phải làm công việc bần cùng này nhưng vẫn giữ cho mình chút tự trọng. Có lẽ hoàn cảnh của ông khá đặc biệt. Đó là tôi tự suy diễn. Tôi không dám hỏi, sợ lại chạm vào một nổi đau nào đó. Nếu nó là thật, tôi sẽ ân hận lắm. Vì ông lão đã quá già, nó có lẽ quá sức chịu đựng của ông.
Chiều muộn, Sài Gòn mưa không lớn nhưng lâm thâm, dai dẳng đến khó chịu đủ để cho tôi thấy cần phải vội về nhà, chứ không phải là vừa đi vừa nghĩ lơ mơ như những hôm trời nắng. Ai cũng vội vã, có lẽ đó là lý do để không nhiều người biết đến sự có mặt của ông. Ông đứng khiêm tốn bên cột đèn đỏ trên đường Tỉnh lộ 50, trong chiếc áo mưa tiện lợi. Co ro và run rẩy đến tội nghiệp. Tôi vốn không có thói quen vừa đi vừa ngắm nhìn xung quanh nên chạy xe qua rồi mới thoáng nhìn thấy ông. Chạy một quãng, định quay xe nhưng lại tự biện hộ, mình phải về còn đón con nữa, bây giờ muộn rồi, trời lại mưa, lười...Thôi, để mai...Ngày mai và rất nhiều ngày sau đó, mỗi lần đi làm về, tôi lại nhìn bên cột đèn, không thấy ông. Hối hận! lẽ ra lúc đó mình nên quay lại, không giúp được nhiều cho ông nhưng một chút quan tâm sẽ làm ông ấm áp hơn trong buổi chiều giá lạnh. Thỉnh thoảng lại nghĩ về ông, dáng co ro trong chiếc áo mưa mỏng luôn ám ảnh tôi, dù tôi biết ăn xin chưa chắc đã nghèo và chị đồng nghiệp từng kể ở quê chị có làng làm nghề ăn xin. Có thể ông lão ở trong làng đó.
Nhưng hình ảnh thảm hại thoáng qua làm tôi liên tưởng đến nhân vật Lão Hạc của Nam Cao. Biết đâu ông cũng cùng quẫn như Lão Hạc. Ông cũng trạc tuổi ông Nội tôi. Vậy mà ...Day dứt mà mình đã vô tâm!
Lại một chiều, nhìn vào cột đèn, thấy ông tôi mừng rỡ nhưng gặp lại cố nhân mà lâu nay mình vẫn để tâm tìm kiếm. Hôm nay trời không mưa nên trông ông khá hơn. Mái tóc, chòm râu bạc. Gương mặt hiền lành, phúc hậu. Hình ảnh thân quen của ông Nội. Trông ông khỏe hơn Nội tôi nhiều. Vẫn không kỳ kèo, đôi tay gân guốc chìa chiếc mũ rách nát, ánh nhìn van nài chờ đợi ở người đối diện. Với tôi, nó có sức mạnh hơn vạn lời nói. Với tôi, nó là biểu hiện của lòng tự trọng.
Lại ngẫm về thân phận con người. Nhìn ông, hẳn không phải là người lao động. Lúc trẻ có lẽ ông cũng cật lực làm việc để nuôi con như ông bà Nội tôi. Về già, ông phải tự kiếm sống chứ không được phúc phần con cái chăm sóc, thương yêu như ông Nội. Với mọi người trong nhà tôi, ý muốn của ông Nội bao giờ cũng to nhất và luôn đúng, chẳng ai trái lời. Mà ông chẳng bao giờ nói sai và thừa điều gì. Từ nhỏ, tôi đã không thấy ông to tiếng với ai. Với tôi, ông Nội là người đàn ông lý tưởng, điềm đạm, hiền lành. So sánh mà thương thân phận ông lão ăn xin hơn, dù tôi chỉ gặp ông được vài lần và không biết tên ông. Ừ, mỗi người mỗi hoàn cảnh. Cuộc sống mà...Đó cũng là tôi suy diễn nhưng dù vì bất cứ lý do gì thì ông lão ấy vẫn đáng thương. Bây giờ tôi có thói quen nhìn bên cột đèn giao thông.