Hiện nay, ở Việt Nam có ba loại dược liệu mang tên cam thảo là cam thảo bắc, cam thảo đất (cam thảo nam) và cam thảo dây. Khuôn khổ có hạn, bài viết chỉ đề cập một trong đó: là cam thảo bắc.
Vị thuốc thanh nhiệt giải độc
Cam thảo bắc còn gọi là sinh cam thảo, quốc lão...Nghiên cứu dược lý hiện đại cho thấy, cam thảo chứa đến 23% glycyrizin. Đây là vị thuốc có tác dụng bồi bổ, tăng trọng lượng và sức dẻo dai, giảm cholesterol, phòng ngừa xơ vữa động mạch, giải độc, bảo vệ gan, giảm đau, chống virus, chống viêm, ức chế sự phát triển tế bào ung thư, tăng khả năng miễn dịch đối với cơ thể.Cam thảo có thể giúp kéo dài cuộc sống của các tế bào não ở bệnh nhân mắc những chứng bệnh liên quan tới não bộ như bệnh Alzheimer và bệnh Parkinson. Hợp chất liquiritigenin (LQ) có trong rể cây cam thảo có tác dụng như hormone sinh dục nữ (estrogen), có thể kéo dài sự sống của các tế bào não.
Theo Đông y, cam thảo có vị ngọt, tính bình, có tác dụng bổ tỳ vị (bổ trung ích khí), nhuận phế, hóa đàm chỉ khái, thanh nhiệt giải độc, điều hòa các vị thuốc, chỉ thống (giảm đau). Khi sử dụng cam thảo, người ta dùng sống hoặc tẩm mật nướng chín (chích). Tẩm mật nướng chín chữa tỳ hư tiêu lỏng, vị hư khát nước, phế hư sinh ho. Dùng sống có tác dụng giải độc, chữa yết hầu sưng đau, viêm loét đường tiêu hóa, ung nhọt lở loét, giải độc.
Thông thường chỉ dùng cam thảo với liều lượng 4-20g/ngày. Nếu dùng cam thảo là chủ dược (vị thuốc chính trong than thuốc). Có thể dùng 10-30g.
Đông y dùng cam thảo chữa trị nhiều loại bệnh như:
1. Chữa loét dạ dày và ruột: Cam thảo rửa thật sạch, sấy khô, tán bột mịn, ngày dùng 4-6g, chia làm 3 lần trong ngày. Uống liên tục 7-14 ngày. Sau đó, nghỉ vài ngày để tránh hiện tượng phù nề, nặng mặt.
Hoặc dùng: cao cam thảo 2 phần, nước cất 1 phần. Hai thứ hòa tan. Uống ngày 3 lần, mỗi lần một muỗng cà phê (không uống quá 3 tuần).
Sử dụng cam thảo trong đơn thuốc chữa dạ dày: cao cam thảo bắc 0,03g, bột cam thảo 0.1g, natri bicarbonat 0,15g, mangiesium carbonat 0,2g, bismut nitrat basic 0,05g, bột đại hoàng 0,02g. Tá dược vừa đủ để làm một viên. Dùng với liều 2-4 viên mỗi lần, ngày uống 2-3 lần.
2. Cam thảo để giải độc:
a. Giải độc thuốc trừ sâu và các loại thuốc gây viêm gan: Cam thảo sống, phòng phong, mỗi thứ 40g; đậu xanh (cả vỏ, xay nát) 70g. Ba thứ rửa sạch, sắc uống (sau khi gây nôn hoặc rửa dạ dày và uống than hoạt).
b. Giải độc nấm: Cam thảo sống, phòng phong mỗi thứ 40g, rửa sạch, sắc uống (sau khi rửa dạ dày và uống than hoạt).
c. Giải độc ô đầu, phụ tử: Sinh cam thảo, sinh khương (gừng tươi) mỗi thứ 16g, kim ngân hoa, đậu xanh ( cả vỏ và xay nát) mỗi thứ 70g. Nấu với 750ml nước, sắc còn 200ml, thêm ít đường và cho uống ngay. Sau đó, lại sắc, uống tiếp nước thứ 2, thứ 3.
Ngoài những công dụng trên, cam thảo còn được nghiên cứu sử dụng chữa trị viêm gan B mạn tính, rối loạn nhịp tim, xuất huyết tiểu cầu, viêm tắc tĩnh mạch.
Những ai không nên sử dụng?
- Uống quá nhiều cam thảo đặc (>100g nước chiết) có thể gây tăng huyết áp, giảm kali trong máu. Do đó, dùng cam thảo lâu ngày có thể sinh phù thũng và tăng huyết áp.
- Cam thảo cũng có thể gây đầy bụng nên những người bụng trướng đầy do thấp trệ không nên dùng. Nếu dùng nhiều hơn 5g glycyrizin một lúc, có thể gây ra chứng rối loạn cơ và rối loạn nhịp tim.
- Các trường hợp viêm gan, xơ gan...đã có biểu hiện phù nề cũng không nên dùng cam thảo.
- Trường hợp bị táo bón mạn tính (do đại tràng thực nhiệt) ở người cao tuổi, người suy nhược cơ thể lâu ngày...nếu dùng cam thảo sẽ có nguy cơ tăng khả năng táo bón.
- Các trường hợp viêm phế quản mạn tính, ho nhiều kèm khó thở cũng không nên dùng cam thảo.
- Phụ nữ mang thai không nên dùng cam thảo bắc.
Do đó, khi dùng cam thảo phải hỏi ý kiến của thầy thuốc, để đề phòng tác dụng không mong muốn.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét